पहिल्या दृष्टीक्षेपात,आपल्या मुलासाठी सर्वात सुरक्षित जागा म्हणजे आपले घरच असेल, पण त्यांना आत इजा होणार नाही याचा हा पुरावा नाही. काही जखमा कदाचित त्यांच्या स्वत: च्या कृतीमुळे होऊ शकतात. असे म्हटल्यानुसार, जर आपण आपल्या मुलासाठी योग्य सुरक्षा नियम घालून त्यांच्या सुरक्षेची खात्री करण्यासाठी काही उपाय केले, तर या घटना कमी करता येतील.
Things we covered for you
घरात काही ना काही सतत शोधण्याची इच्छा, नवीन खेळ खेळण्याची आणि प्रत्येक संभाव्य आकर्षक गोष्टीपर्यंत पोहोचण्याची उत्सुकता आपल्या मुलास कधीकधी धोकादायक परिस्थितीत नेऊ शकते.
एक पालक म्हणून आपण त्यांच्या हालचालींवर पूर्णपणे प्रतिबंध घालू शकत नाही, परंतु ते अन्वेषण करीत असताना त्यांचे कल्याण सुनिश्चित करण्याची आपल्याला आवश्यकता आहे.
अशा प्रकारे आपल्या प्रिय मुलांची सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यात मदत करण्यासाठी, आम्ही घरात सुरक्षा नियमांचे पालन करण्याचा एक चार्ट तयार केला आहे. आपण त्यांना ते शिकवले पाहिजे किंवा आपल्या मुलांबरोबरच ते केले पाहिजे. हे नियम केवळ आपल्या मुलास सुरक्षितच ठेवत नाहीत, तर हेही सुनिश्चित करतात की आपण आणि आपले मूल दोघे भीती किंवा चिंता न करता आपले जीवन जगतील.
नियम 1. देखरेखीशिवाय आपल्या मुलास बाथरूममध्ये कधीही एकटे सोडू नका
Read: आपल्याला गृह कर्ज हस्तांतरण करण्याची आवश्यकता आहे का?
पाण्यात खेळणे ही एक गोष्ट आहे जी मुलांना सर्वात जास्त आवडते. परंतु त्यांना बाथरूममध्ये किंवा बाथटबमध्ये सोडून दुर्लक्ष करणे कधीही शहाणपणाचा निर्णय होऊ शकत नाही. मुले फक्त काही इंच पाण्यात बुडू शकतात, म्हणून त्यांना अगदी एका मिनिटासाठी देखील, बाथरूममध्ये कधीही एकटे सोडू नका. तसेच, त्यांना आंघोळीच्या जागांवर सोडणे शहाणपणाचा निर्णय नाही.
असे म्हणताना आम्ही तुमच्या मुलांसाठी बाथरूमच्या काही सुरक्षा टिप्स सूचीबद्ध केल्या आहेत ज्या तुम्ही पाळल्याच पाहिजेत:
- वापरात नसताना बाथटबमध्ये पाणी कधीही सोडू नका.
- आपल्या बाळाला आंघोळीसाठी घेताना, आपल्यास आवश्यक असलेल्या सर्व गोष्टी,आपल्या हाताच्या आवाक्यात असल्याची खात्री करा. अंघोळ करताना आपल्या मुलास काहीही घेऊ देऊ नका.
- सटकने आणि पडणे टाळण्यासाठी बाथटबच्या तळाशी नो-स्लिप स्ट्रिप्स वापरा.
- पाण्याचे तपमान आपल्या मनगट किंवा कोपर्याने चाचणी करून घ्या, जेणेकरून ते फारच गरम किंवा थंड नाही हे आपल्याला कळेल.
- हेअर ड्रायर, दाढीचे ट्रिमर इत्यादी सर्व विद्युत उपकरणे अनप्लग करा. ही सर्व उपकरणे सेफ्टी लॉकसह वेगळ्या कॅबिनेटमध्ये साठवा.
- आपल्या मुलाच्या आवाक्यात असणारी सर्व इलेक्ट्रिक सॉकेट चाईल्डप्रूफ करा.
- सर्व औषधे आणि सौंदर्यप्रसाधने सुरक्षिततेच्या लॉकसह सुसज्ज अशा पोहोचू न शकणाऱ्या कॅबिनेटमध्ये ठेवल्या पाहिजेत.
नियम 2. बेबी क्रिब्स गोंधळमुक्त असाव्यात
डेलीमेलच्या म्हणण्यानुसार अमेरिकेत, अचानक झालेल्या मृत्यू सिंड्रोममुळे (एसआयडीएस) सुमारे 2000 मृत्यू झाल्याची माहिती आहे. बहुतेक प्रकरणे झोपेच्या वेळी गुदमरल्यामुळे उद्भवली आहेत कारण मुलांना असुरक्षित अंथरूण, उशा आणि ब्लँकेट असलेल्या क्रिब आणि कॉटमध्ये ठेवले जाते.
अमेरिकन अकॅडेमि ऑफ पेडियाट्रिक्स (एएपी) ने प्रकाशित केलेल्या अभ्यासानुसार, 50% अमेरिकन अर्भक अजूनही “संभाव्य धोकादायक बेडिंग” मध्ये झोपवलेले असतात. एएपी आईवडिलांना सल्ला देतात की आपल्या मुलांना शिथिल बेडिंग्ज किंवा कोमल वस्तू नसलेल्या खाटात ठेवा. तसेच अंथरुणावर उशा, मऊ खेळणी किंवा कॉट बंपर असू नये.
आपल्या मुलाला झोपायला लावताना आपण पाळावयाच्या सुरक्षिततेच्या सूचनाः
- आपल्या बाळासाठी एक टणक आणि सपाट गद्दा वापरा.
- आपल्या मुलासह सोफा किंवा आर्मचेयरवर कधीही झोपू नका, कारण यामुळे संभाव्यतः बाळाला गुदमरल्यासारखे होऊ शकते.
- आपल्या बाळासह त्याच पलंगावर झोपायला टाळा, विशेषत: जर तुम्ही धूम्रपान, मद्यपान किंवा अत्यंत दमलेले असाल. आपल्या मुलाचा जन्म अकाली झाला असेल किंवा कमी वजनाचा असेल तर हा नियम काटेकोरपणे पाळला पाहिजे.
- झोपताना कधीही आपल्या मुलाचा चेहरा किंवा डोके झाकून घेऊ नका.
- मऊ ब्लँकेट, रजाई किंवा उशासारख्या सैल बेडिंग्जचा कधीही वापर करु नका.
- सर्व खेळणी पलंगापासून दूर ठेवा.
Read: आजच्या स्थापत्यकलेला आकार देणाऱ्या काही भारतीय महिला स्थापत्यक
नियम 3. मुलास रसायने आणि सोल्यूशन्समध्ये प्रवेश करू न देणे आवश्यक आहे
मुले नेहमी एक्सप्लोर करण्याच्या मार्गावर असतात. ते करत असताना, त्यांना कदाचित काही कीटकनाशके आणि मोहक गंध असलेले डिटर्जंट सापडतील आणि या हानिकारक रसायने आणि कंटेनर बरोबर खेळण्यास सुरवात करतील.
एखादे मूल चुकून ही हानिकारक रसायने खाऊ शकतो. म्हणून अशी घरगुती रसायने मुलांच्या आवाक्याबाहेर ठेवण्याचा सल्ला दिला जातो.
आपल्या मुला जवळचे वातावरण सुरक्षित करण्यासाठी खाली काही नियम आहेतः
- घरातून सर्व संभाव्य हानिकारक रसायने काढा.
- अशा सर्व घातक सामग्री एका उच्च, लॉक कॅबिनेटमध्ये ठेवा.
- आपण घरगुती रसायने ठेवत असलेल्या कपाटांच्या दारावर सुरक्षिततेची कुंडी टाका.
नियम 4. सर्व इलेक्ट्रिकल आउटलेट्स चाइल्डप्रूफ करा
प्रत्येक पालकांना माहित आहे की मुलं स्वभावाने नवीन नवीन गोष्टी करायला खूप उत्सुक असतात. तसेच, इलेक्ट्रिकल पॉईंट्स आणि आउटलेट्स मुलांसाठी खेळण्यास आणि हात घालण्यासाठी व बोटांनी चिकटवून ठेवण्यासाठीचे आमंत्रण आहेत. यामुळे आपल्या मुलासाठी एक जीवघेणी परिस्थिती निर्माण होऊ शकते.
तर घरामध्ये कोणत्याही विद्युत धोक्यापासून आपल्या मुलास सुरक्षित ठेवण्यासाठी काही टिपा येथे आहेत:
- न वापरलेले भिंतीवरील आउटलेट आणि असे आउटलेट जे मुलांच्या आवाक्यात आहेत, त्यांना पुरेसे सुरक्षित केले जावे. (प्रो टिप: आपण फर्निचरची विशिष्ट रचना करून आउटलेट्स अवरोधित करण्याचे विचारात घेऊ शकता!)
- फर्निचरच्या मागे विस्तार कॉर्ड लपवा किंवा मग हाईड- अ-कॉर्ड डिव्हाइस वापरा.
- कधीही वापरात नसलेले डिव्हाइस आणि केबल दुर्लक्षित सोडू नका.
- सर्व विद्युत उपकरणे मुलांच्या आवाक्याबाहेर ठेवा.
Read: फेस मास्कचे महत्त्व आणि घरी फेस मास्क कसा तयार करावा
नियम 5. लहान खेळणी आणि सूक्ष्म वस्तू काळजीपूर्वक संग्रहित केल्या पाहिजेत
लहान मुलांना, सूक्ष्म वस्तू आणि लहान खेळण्यांमुळे गुदमरण्याचा उच्च धोका आहे, जे लहान खेळण्या आहेत किंवा त्यांचे लहान भाग वेगळे करता येण्यासारखे आहेत अशा वस्तू. ते पहात असलेली कोणतीही वस्तू पकडून त्यांच्या तोंडात घालू शकतात.
कोणतीही त्रासदायक समस्या टाळण्यासाठी पालकांनी अधिक काळजी घ्यावी,आणि पुढील गोष्टी लक्षात घेतल्या पाहिजेत:
- लहान मुलांच्या आवाक्यात,लहान किंवा शोपीस ठेवण्याचे टाळा.
- बॅटरीवर चालणारी उत्पादने त्यांच्या आवाक्याबाहेर ठेवा. या उत्पादनांमध्ये बटणाच्या बॅटरी असतात ज्यामुळे आपल्या मुलाला घुसमटण्याचा गंभीर धोका असतो.
- त्यांना खाद्यपदार्थ देतानासुद्धा त्याचे लहान तुकडे झाले आहेत हे सुनिश्चित करा,हे त्यांच्यासाठी गिळण्यास नैसर्गिकरित्या सोपे आहे.
- त्यांना शेंगदाणे, बियाणे, पॉपकॉर्न, हार्ड कॅंडीज इत्यादी पदार्थ देण्याचे टाळा.
नियम 6. उंच खुर्चीची सुरक्षा सूचना
उंच खुर्च्या हा एक चांगला पर्याय आहे, जो पालकांनी आपला मुलगा एकदा बसणे शिकल्यानंतर पसंत केला जातो. तसेच, बरेच पालक ह्या खुरच्यांना आपल्या मुलासाठी सुरक्षित समजतात, विशेषत: त्यांना जेवण देताना. तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की उंच खुर्ची-संबंधित दुर्घटनांमध्ये आणि त्यामुळे होणाऱ्या जखमांमध्ये वाढ झाली आहे.
नुकत्याच केलेल्या सर्वेक्षणात,1 ते 3 वयोगटातील मुलांमध्ये संबंधित जखमांचे प्रमाण,उंच खुरच्यांमुळे 22% इतके वाढलेले आढळले आहे.
काही नियमांचे पालन करून मुलांसाठी घरात सुरक्षितता सुनिश्चित कराः
Read: लॉकडाउन संपण्याआधीच, आपल्या घरातील गृहसजावटिला प्रारंभ करा!
- उच्च खुर्ची सहजपणे लहान मुलांना दिसली जाऊ शकत नाही याची खात्री करा.
- प्रत्येक वेळी जेव्हा आपण उंच फोल्डिंग चेअर उघडता तेव्हा लॉक करणे सुनिश्चित करा.
- मुलांच्या सुरक्षिततेचे पट्टे बांधणे आवश्यक आहेत. हे मुलाला खाली सरकण्यापासून प्रतिबंधित करते.
- मुलाला खुर्चीवर उभे राहू देऊ नका.
- काउंटर किंवा टेबलाजवळ कधीही खुर्ची ठेवू नका कारण मुलाला या पृष्ठभागाच्या विरूद्ध जोरदारपणे ढकलता येईल आणि खुर्ची सारकावता येईल.
- लहान मुलाला खुर्चीवर कधीही एकटे सोडू नका.
नियम 7. बाळ जेव्हा वॉकर मध्ये फिरते तेव्हा त्याच्याकडे लक्ष ठेवा
बाळाला हवे असणार्या उत्पादनांच्या यादीमध्ये बेबी वॉकर्स उच्च स्थानी आहेत, परंतु हे बाळ वॉकर दुखापत होण्याचे महत्त्वपूर्ण कारण ठरू शकते. दरवर्षी हजारो लहान बाळांना वॉकरमुळे झालेल्या नुकसानीमुळे रुग्णालयात नेले जाते. म्हणूनच, पालक म्हणून, आपण घरी सुरक्षितता नियम तयार केले पाहिजेत, ज्यात आपण वॉकरसाठी सुरक्षितता उपायांचा समावेश केला पाहिजे.
तसेच, खालील सुरक्षा टीपा मदत करू शकतात:
- जर आपल्याकडे खुल्या पायऱ्या असतील तर बाळाच्या वॉकरचा वापर करु नका, कारण तुमचे मूल डोळ्याची पापणी लवताक्षणी पायऱ्यांखाली उतरू शकतात.
- जर आपला मुलगा उभा राहत असेल तर वॉकर वापरणे धोकादायक ठरू शकते. हे आपल्या मुलास वॉकरवर उभे राहण्यासाठी आणि धोकादायक वस्तूंकडे पोहोचण्यास मदत करते,जे आपण सावधगिरीने आपल्या मुलापासून उंच अंतरावर ठेवले आहे.
- आपण हे सुनिश्चित केले पाहिजे की आपले वॉकरवर पूर्ण नियंत्रण आहे, कारण आपल्या दृष्टीक्षेपाबाहेर गेल्याने आपले मुल आपल्या घराच्या सभोवतालच्या तलावामध्ये, खड्डामध्ये किंवा दगडात पडू शकते.
- आपल्या ुलाला शेजार्यांसोबत सोडू नका आणि जर तुम्हाला ते करायचे असेल तर आपण आपल्या मुलाला वॉकर सोबत त्यांच्या ताब्यात देऊ नका,याची खात्री करा.
नियम 8. आपल्या मुलांना बाल अत्याचारांपासून सुरक्षित ठेवा
होय, घरात बाल शोषण हे देखील चिंतेचे कारण आहे आणि एकविसाव्या शतकातील पालक म्हणून आपण या गंभीर विषयाकडे दुर्लक्ष करू नये. ‘हेल्दी चिल्ड्रन’च्या एका तथ्यानुसार, दरवर्षी सुमारे 30 दशलक्ष मुलांवर लैंगिक अत्याचाराच्या घटना घडल्या आहेत. या प्रकरणांपैकी मुख्य कारणे म्हणजे, मुलांकडे दुर्लक्ष करणे व शारीरिक आणि लैंगिक शोषण करणे किंवा दोघांचे संयोजन. सर्वात वाईट गोष्ट म्हणजे मुलावर अत्याचार घरात देखील होऊ शकतात. त्यामुळे, पालक म्हणून आपण खालील गोष्टी निश्चित केल्या पाहिजेत:
- मुलाला अनोळखी व्यक्तीच्या सहवासात सोडू नका.
- आपल्या मुलाच्या बदलत्या वागणुकीवर लक्ष ठेवा व शारीरिक आणि मानसिक चिन्हे आणि लक्षणे दोन्ही लक्षात घ्या.
- आपल्या मुलाशी काहीही आणि सर्व काही बोला. आपला मुलगा वा मुलगी समजण्यास पुरेसे प्रौढ असल्यास, त्याला किंवा तिला चुकीचा स्पर्श, चांगला स्पर्श आणि सुरक्षित, सतर्क व सुरक्षित कसे रहायचे याबद्दल समजावून सांगा.
- निरोगी वातावरण राखण्याचा प्रयत्न करा आणि घरी योग्य वर्क-लाइफ बॅलन्स (आपण काम करत असल्यास) मिळवण्याचा प्रयत्न करा, जेणेकरून आपले आपल्या मुलाकडे दुर्लक्ष होऊ नये.
- आपल्या मुलाची देखभाल करण्यासाठी कोणालाही कामावर घेण्यापूर्वी त्याची पार्श्वभूमी तपासून पहा.
- आपण घरी जास्त वेळ थांबत नसल्यास,सीसीटीव्ही कॅमेरा स्थापित करा.
नियम 9. आपल्या घराचे सर्व खुले मार्ग सुरक्षित असल्याची खात्री करा
दरवाजा किंवा खिडकी कोठे उघडेल किंवा बंद होईल याबद्दल मुलांना माहिती नसते. शक्यता अशी आहे की कदाचित दारे किंवा खिडक्याच्या अंतरात त्यांची बोटं अडकली जातील. तसेच, जर ते वरच्या मजल्यापासून खाली पाहत असतील तर कदाचित ते चुकून खिडकी उघडतील.
काही सोप्या उपाययोजना करून या घटना रोखता येतील.
- प्रतिबंधात्मक लॉक वापरुन सर्व दारे आणि खिडक्या सुरक्षित करा, जेणेकरुन ते सहजपणे उघडता येणार नाहीत.
- आपल्या मुलास रांगण्यापासून रोखण्यासाठी, पायर्याच्या पायथ्यावर अडथळा स्थापित करा.
नियम 10. काचांपासून आपल्या मुलाची सुरक्षा सुनिश्चित करा
घराभोवती मोकळेपणाने धावताना, मुलांनी काचेच्या दारे आणि खिडक्याना धडकेने सोपे आहे.
खाली सुरक्षिततेचे काही नियम आहेत ज्यांचे पालन करणे आवश्यक आहे:
- खिडक्या आणि दारावर एक प्रतिरोधक फिल्म लावा.
- अनावश्यक दणका टाळण्यासाठी डोळ्याच्या पातळीवर स्टिकर लावा.
नियम 11. आरोहित टीव्ही आणि इतर फर्निचर
आपल्या मुलास सभोवताली फिरणे आणि फर्निचरवर चढण्यापासून थांबविणे जवळजवळ अशक्य आहे. वर चढताना, आरोहित उपकरणे पडू शकतात, ज्यामुळे जखम होतात.
हे टाळण्यासाठी, पुढील गोष्टी करण्याचे सुनिश्चित करा:
- टीव्ही आणि इतर उपकरणे चांगल्या प्रकारे माउंट केली पाहिजेत.
- तसेच, टिपिंग टाळण्यासाठी ड्रेसर, ड्रॉअर्स आणि बुककेसेस चांगल्या प्रकारे सुरक्षित केले पाहिजेत.
नियम 12. घरामागील अंगणाची सुरक्षा सुनिश्चित करा
घरामागील अंगण हे आपल्या मुलासाठी एक सुरक्षित खेळाचे क्षेत्र आहे. परंतु त्याच वेळी, यात विविध गोष्टी असू शकतात ज्या आपल्या मुलास संभाव्य धोका निर्माण करू शकतात. असा धोका काढून टाकणे आवश्यक आहे.
घरामागील अंगणात आपल्या मुलाची सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी या नियमांचे पालन केले पाहिजे:
- आपल्या आवारात धोकादायक / विषारी वनस्पती नाहीत याची खात्री करा.
- आपल्या मुलास, कुठलीही वनस्पती कधीही उचलून खाऊ नये यासाठी प्रशिक्षण द्या.
- आपण कोणतेही कीटकनाशके किंवा औषध,वनस्पतीवर फवारल्यानंतर आपल्या मुलास अंगणात (कमीतकमी 48 तासांपर्यंत) खेळू देऊ नका.
- जेव्हा एखादा मुलगा आजूबाजूला असतो तेव्हा लॉन कापण्यासाठी कधीही मॉवर वापरू नका.
नियम 13. पाळीव प्राण्यांशी सावधगिरीने हाताळले गेले पाहिजे
पाळीव प्राणी त्वरीत मुलांशी मैत्री करतात. परंतु एक महत्वाची गोष्ट ज्याचा आपण मुख्यतः विचार करीत नाही ती ही आहे की पाळीव प्राण्यांचे त्यांचे स्वतःचे मन असते, आणि कदाचित त्यांच्या बद्दलचे आपले वर्तन हे त्यांना नेहमीच आवडेल असे नाही.
म्हणून घरी पाळीव प्राणी असलेल्या पालकांसाठी काही सुरक्षित राहण्यासाठीच्या सूचना आहेतः
- आपल्या मुलास पाळीव प्राण्यांशी हळूवारपणे आणि काळजीपूर्वक वागण्यासाठी प्रशिक्षण द्या, आणि त्यांना खेळणि असल्यासारखे समजू नका.
- खात्री करुन घ्या की आपला मुलगा, खाताना किंवा झोपेत असताना पाळीव प्राण्यांना कधीही त्रास देणार नाही.
- आपल्या मुलाला कधीही पाळीव प्राण्याबरोबर एकटे सोडू नका.
नियम 14. आपल्या मुलाला बर्न्स आणि स्कॅल्ड्सपासून प्रतिबंधित करा
आपल्या मुलास नेहमीच गरम पृष्ठभागापासून आणि आगीपासून सुरक्षित ठेवा. स्टोव्ह, मायक्रोवेव्ह इत्यादी ज्वलंत वस्तू जवळ मुले कोठेही असतात, तेव्हा त्यांच्यावर लक्ष ठेवा.
या विशिष्ट टिपांचे अनुसरण करून घरी सुरक्षा सुनिश्चित केली जाऊ शकते:
- गरम पेय मुलांच्या आवाक्यापासून दूर ठेवा.
- मायक्रोवेव्ह, हीटर आणि स्टोव्ह मुलांच्या आवाक्याबाहेर ठेवले पाहिजेत.
नियम 15. घरातील पडणे रोखा
जखम होण्याचे सर्वात सामान्य कारण हे पडणे हे आहे. या सोप्या टिपांचे अनुसरण करून आपण आपल्या मुलास सुरक्षित ठेवू शकता:
- पायऱ्या आणि बाल्कनींमध्ये ओलांडून जाण्याआधी सुरक्षा रक्षक स्थापित करा.
- आपल्या मुलावर पायऱ्या चढताना नेहमीच लक्ष ठेवा.
- सेन्सर दिवे वापरा जेणेकरून तुमचे मुल चुकून न पडता चालू शकेल.
आपण या टिप्सचे अनुसरण केल्यास आणि आपल्या घराला मूलभूत बेबी-प्रूफिंग केल्यास,आपण खात्री बाळगू शकता की आपले मूल घरी सुरक्षित असेल. आम्हाला एक संदेश टाका आणि आपली आवडती टीप काय आहे ते आम्हाला सांगा.